zondag 17 mei 2009

Geen kookboek, maar proeven, ruiken en kijken

In deze zeer elementaire keuken kookt deze Berberse vrouw haar maaltijden.

De tajineschotels en de pastei met kip en amandelen uit Marokko hebben een onvergetelijke indruk op ons gemaakt. De koks weten gerechten met ongelooflijk verfijnde geuren en smaken te bereiden en dat alles met zeer eenvoudig kookgerei en geen enkel voorbewerkt product. Overal staan tajineschotels te pruttelen en zie je hoe mensen deeg bereiden of gehakt draaien.

Na ons bezoek aan Marrakech is het gemakkelijk voorstelbaar dat eten een centrale plaats in de Marokkaanse cultuur inneemt. Tijdens de maaltijd wordt zelfs niet gesproken; dat verdraagt zich niet met het nuttigen van het voedsel.

Voor een Marokkaanse vrouw vormen haar kookkunsten een esentieel verleidingsmiddel. Dat ze goed kan koken is bijna net zo belangrijk als schoonheid of morele kwaliteiten. Volgens een Marokkaans spreekwoord is een vrouw haar leven lang op zoek naar de geur van haar vader en zoekt een man zijn leven lang de keuken van zijn moeder.

Veel vrouwen kunnen van oudsher niet lezen en schrijven. Dat betekent dat Marokko bijna geen kookboeken kent. Bijna alle recepten worden mondeling doorgegeven van moeder op dochter. De bereidingstijd en de ingrediënten komen daarmee grotendeels aan op intuïtie. Deze mondelinge overlevering is daardoor veel meer gebaseerd op de smaak, de tast, de reuk en het zicht en veel minder op woorden. Een kokkin kan proeven of een tajine goed op smaak is en hoeft dat verder niet te omschrijven. Wanneer een moeder haar dochter een bepaalde bereidingswijze voordoet, hoeft ze die niet uit te leggen.

In Marrakech kregen we een verrukkelijk komkommerdrankje voorgeschoteld. Het was fris, zoetig en smeuiig en toch was de komkommersmaak er eveneens goed in te herkennen. Het recept kan ik niet terugvinden in mijn kookboek of op internet. Dat wordt nog een hele uitdaging om het met de opgedane zintuigelijke informatie na te maken.

Geen opmerkingen: