Toch een heerlijke bloemkoolschotel

Het is toch mogelijk, iets lekkers maken met bloemkool. Niels was hulpkok en zorgde voor extra ideeën. We hebben alles heerlijk opgegeten. Dit succesrecept verdient dan ook verdere verspreiding!

Bloemkoolschotel met ei


Ingrediënten:
1 bloemkool
2 rode uien
aardappelpuree
3 eieren
1 bekertje crème fraiche
geraspte kaas
zout en peper naar smaak

Bereiding:
Snijd de bloemkool en de uien in stukjes. Kook de bloemkoolroosjes gaar. Bak in een apart pannetje de stukken ui. Maak de aardappelpuree klaar. Kluts de eieren in een aparte kom door elkaar met de crème fraiche en enkele handjes geraspte kaas.
Vet een ovenschaal in. Leg op de bodem de bloemkool met de rode ui. Giet daarover het eiermengsel. Daar bovenop komt de puree. Dek de schotel af met een laagje geraspte kaas. Een kwartiertje in de oven op 200 graden elcius en klaar!

Verder lezen:

• Creatief met bloemkool en radijs
• De bloemkoolschotel van Niels
  

Spaanse pepernotensoep

Soep is troostrijk. Eten dat uitgevonden is om samen te delen. In de geest van Sinterklaas - de uitdeler bij uitstek - hierbij mijn recept van Spaanse pepernotensoep. Rood natuurlijk, net als Sints mijter.


Spaanse pepernotensoep

Ingrediënten voor een soep voor 8 pers:

250 g rundergehakt
3 el paneermeel
1 el koek- en speculaaskruiden
3 blokjes runderbouillon
2 pakjes tomatenpomodori
1 blik gepelde tomaten
4 rode uien, gesneden
4 el kleine pastavormpjes
olijfolie
2 teentjes knoflook
peper en zout naar smaak

Bereiding:

Maak van het gehakt, ei, zout, paneermeel en de koekkruiden kleine gehaktballetjes. Maak ze een beetje plat, net als pepernoten. Bak ze in olie bruin. Dit gaat heerlijk ruiken!
Bak in de soeppan de kleingesneden uien. Voeg pakjes tomatensaus, tomaten, bouillonpoeder en knoflook toe. Schenk er water bij totdat de soep de gewenste dikte heeft bereikt. Voeg de pastavormpjes toe en laat de soep nog 10 minuten doorkoken. Daarna de gare gehaktballetjes toevoegen. Breng op smaak met zout en peper.


Nog meer soep die tot de verbeelding spreekt:

• Heksensoep (ook eetbaar voor niet-heksen)
• Oersoep

Hoe moeilijke eters toch gezellige smikkelaars worden

Hoe krijg je kinderen aan het smikkelen? Dus niet het wegkauwen van enkele verplichte boontjes, maar echt genieten van eten? Het antwoord staat in een kinderboek. Verplichte kost voor tobbende ouders.

Voor veel ouders is de warme maaltijd een dagelijks terugkerend drama. Als ze de moed nog niet verloren hebben, verzinnen ze allerlei gerechten om groenten en andere gezonde ingrediënten in te verstoppen. Pannenkoekjes met geraspte worteltjes door het beslag en meer van dat werk. Als ze geen uitweg meer zien, berusten ze erin dat het kind alleen wat schepjes pasta-zonder-saus eet en stoppen hem of haar nog een banaan toe. Maar leuk is het natuurlijk niet.

Toch is er wel degelijk hoop. Het antwoord (of eigenlijk: antwoorden) staan gewoon beschreven in 'De wraak van het spruitje', dat vorige maand aan duizenden kinderen is weggegeven als geschenk bij de Kinderboekenweek. Ik was in de veronderstelling dat het een kinderverhaal was rondom de beruchte groente en had het daarom nog niet eerder doorgebladerd. Maar toen het boekje afgelopen weekend opdook, bleek het een enorm informatief werkje te zijn. Vooral voor ouders van moeilijke eters!

In dit boekje beschrijft Jan Paul Schutten namelijk hoe je kinderen zo ver krijgt dat ze gretig hun tanden zetten in een spruitjesgerecht. Spruitjes gelden immers als de ultieme test. Eten kinderen deze groente, dan lukt alles.

Daarbij staan belangrijke wetenswaardigheden vermeld, die de eetgeheimen van kinderen ontsluieren.

• Noem een gerecht vooral niet 'gezond'. Dat is voor kinderen een afknapper van de eerste orde. Kwalificaties als 'snack' en 'taart' doen het stukken beter.
• Zorg voor een frisse kleur, een smakelijke geur, een knapperig geluid en een prettig gevoel. Je eet namelijk met àl je zintuigen. En die zintuigen zijn ook nog eens gemakkelijk te misleiden. Zo eten proefpersonen taaie chips met smaak op als ze via de koptelefoon het geluid van knapperige chips te horen krijgen. Hoe krokanter het geluid, hoe lekkerder ze het vinden. En ook met gewone groente valt dus heel wat bij te sturen als je de ogen, oren, neus en vingers extra verwent.
  
• Laat kinderen met hun handen eten. Jazeker! Als je met je handen eet, smaakt elke hap lekkerder. Andersom werkt ook. Als je iets lekker vindt, zul je eerder je handen gebruiken dan een vork.
• Zorg ervoor dat een kind het gerecht voor de allereerste keer proeft in hele prettige omstandigheden. Bijvoorbeeld bij een feestje. De hersenen koppelen het gerecht daarna aan het fijne gevoel van het feestje. Andersom kun je door een slechte ervaring eten heel erg vies gaan vinden. Als je een keer een vanilleijsje eet en daarna ziek wordt, denkt je lichaam dat het aan het ijsje lag. Dikke kans dat je daarna een hele tijd geen ijs meer lust.
  
• Zorg voor een mooie presentatie van het voedsel. Dat doen koks in een sjiek restaurant trouwens ook. Een gerecht met verschillende kleuren ziet er simpelweg smakelijker uit. En dat geldt ook voor een gerecht, dat in de vorm van een torentje opgediend wordt.
• Stapel diverse smaakjes op elkaar, zoals bijvoorbeeld in een hamburger. Op die manier krijg je verschillende smaaksensaties, zoals ook de fabrikant van Mars- en Twixrepen weet. Dat levert een geweldige smaakexplosie op in je mond.
• Zorg voor afleiding. Een truc die ouders vaak al kennen. Als kinderen televisie kijken, eten ze zonder dat ze het in de gaten hebben. Ook allerlei groenten, die kinderen normaal gesproken met lange tanden tot zich nemen.
• Alles draait om de naam. 'Traditionele cajun beans met wilde rijst' vinden we veel lekker dan 'rode bonen met rijst'. En kinderen zullen eerder een hap nemen van een Big Smile dan een spruitjesburger, zoals in het boek beschreven wordt.
• Smakken mag (mits je je tafelgenoten niet in je mond laat kijken). Dan komt de speekselproductie op gang en smaakt de hap nóg lekkerder....

Al met al belangrijke wetenswaardigheden voor heel wat ouders. Ik vrees trouwens dat kinderen dit boekenweekgeschenk snel terzijde geschoven hebben. De titel is namelijk helemaal fout. Welk kind gaat nou lekker zitten lezen in een boek met spruitjes in de titel....

Verder lezen:

• Kinderen verleiden met roze pannenkoekjes
• Doe-het-zelf-buffet voor de patatgeneratie
• Versier je gerecht

Koken met de losse hand

In recepten staat gewoonlijk heel precies omschreven hoeveel ingrediënten je ergens van moet gebruiken. Maar zeg eens eerlijk: zag je je moeder op die manier haar stoofschotels maken? En sta jij grammetjes bloem af te wegen om een gebonden saus te maken?

Welnee, de meeste gerechten koken we gewoon op de gok. Zo deden onze voorouders het en zo doen we het bij de dagelijkse gerechten nog steeds. In veel landen bestaan geschreven recepten niet eens. In Marokko wordt de bereiding van tajines en andere schotels van generatie op generatie doorgegeven. Iedere streek, iedere familie en iedere kok geeft er zijn eigen kleur aan.

En daarom is het dus zo gek dat er gemillimeterd wordt als het gaat om recepten in kookboeken, receptenwebsites en aanwijzingen op de verpakking van etenswaren. Het lijkt wel alsof we het koken-op-gevoel aan het verleren zijn.

Ik moet toegeven dat ik gisteren me ook ongemakkelijk voelde zonder strakke aanwijzingen. Met een grote groep collega-zzp'ers gingen we tapas bereiden in een kookstudio. Mijn recept voor kipvleugeltjes in knoflooksaus bevatte alleen een lijst met ingrediënten, maar de hoeveelheden stonden er niet bij. Hoeveel wijn, cognac en bouillon ik vergoot, mocht ik dus helemaal zelf bepalen. In plaats van strakke instructies gaf onze begeleider ons over aan onze eigen intuïtie. "Koken is toveren", zei hij uitdagend.

Nou, daar ging ie dan. Ik goot, strooide en kruimelde alles vrijuit in de pan en het gerecht begon al snel heerlijk te ruiken. Toen we aan tafel gingen zitten, bleek dat ook de andere koks goed geslaagd in het geven van hun persoonlijke interpretatie van de Spaanse hapjes. De aanblik van al die gerechten bij elkaar gaf een geweldige kick. Zonder strakke regieaanwijzingen waren we er in geslaagd een hele tafel vol te zetten met heerlijke tapas. Het kan dus wel, koken met de losse hand!


Verder lezen over koken op intuïtie:

• Marokkaanse vrouwen: geen kookboek, maar proeven en ruiken
• Soep koken van ideeënflarden

Fluwelige kokospompoensoep

"Alleen door bewust te prutsen en open te staan voor het onverwachte kunnen we dingen bedenken die we van te voren niet hadden kunnen bedenken", schrijft Bertold Günster in zijn boek Ja-maar, huh?!, de techniek van het omdenken.

Een mooi uitgangspunt voor het bereiden van de soep van vandaag. Ik heb een kleine oranje pompoen voor me liggen uit de groententas van deze week en ik heb bedacht dat ik iets wil met kokosmelk. De rest laat ik over aan losse invallen.

Met wat experimenteren ontstaat er een fluweelzachte pompoensoep, die toch een prettige bite achterlaat op je gehemelte. Bovendien ben ik verliefd op de oranje kleur van deze soep. Heerlijk comfortfood op een regenachtige herfstdag. Een aanrader dus!

Kokospompoensoep

Ingrediënten:

2 rode uien, gesnipperd
1 teentje knoflook, in plakjes gesneden
1 kleine pompoen, met schil en al in stukjes gesneden
2 appels
2 el rozijnen
3 groentebouillontabletten
1 stuk kipfilet, in blokjes gesneden
1 blikje kokosmelk
4 el mangochutney
1 el citroensap
zout en peper

Bereiding:
Fruit de ui met de stukken pompoen, knoflook en de appels in de pan. Voeg 1 liter water toe en kook de groente gaar. Zet de staafmixer in de pan en maak alles fijn. Voeg de bouillontabletten toe, evenals de stukjes kip en de rozijnen. Laat de soep nog 5 minuten doorkoken. Voeg de kokosmelk toe.
De soep ruikt al heerlijk, maar smaakt nog niet pittig genoeg. Daarom voeg ik ook het restant van een potje mangochutney toe.
Proef of de soep op smaak is en voeg zo nodig peper, zout of nog wat pittiger specerijen als gemberpoeder toe. Ik vond dat de soep nog wat citroensap nodig had om de soep iets frisser en lichter te maken.
Serveer met stukken stokbrood of met in reepjes gesneden pitabrood.


Nog meer pompoensoep:

• Vegetarische pompoensoep

Verder lezen over experimenteren en prutsen:

• Soep bereiden van ideeënflarden
  
• Krachtig creatief: maak fouten

Diwalisoep voor niet-vegetariërs

Diwali komt er weer aan, het vijfdaagse Indiase feest om het licht in het leven te verwelkomen. De belangrijkste Diwalidag dit jaar is op 17 oktober en wordt over de hele wereld groots gevierd.

Met veel kaarsjes, rituelen en lekker eten met familie en vrienden. Het feest gaat over het vieren van de rijkdom in je leven (in alle opzichten) en over geven en delen. Bij Diwali horen mooie hapjes, feestelijke gerechten en verleidelijke zoetigheden en dat alles volledig vegetarisch.

Enkele jaren geleden bedacht ik een speciaal Diwalimenu met groentecurry met pilav, raita met naam en mangochutney. Vooraf dronken we een bombay cooler: een non-alcoholische aperitief op basis van vers geperst sinaasappelsap, enkele muntblaadjes, een snuf kaneel, een snuf garam masala en ijsblokjes. En verder serveerde ik een - niet vegetarische, maar wel heel lekkere Indiase kokos-kippensoep. Natuurlijk zetten we ook kaarsjes in het hele huis, zoals ze dat in India ook doen.

Diwali is een prachtig feest, ook voor niet-Hindoeïstische mensen. En ik hoop dat de Indiërs mij de kippenstukjes in de soep vergeven.


Indiase kokos-kippensoep

Ingrediënten:

3 eetlepels olie
300 gram kipfilet in reepjes
2 appels
3 gele paprika's in stukjes
1 eetlepel ingemaakte gember
1 zakje korma curry pasta koriander en kokos
1 liter kippenbouillon
200 ml kokosmelk
150 gram basmatirijst
1 zakje verse koriander.

Bereiding:
Verhit de olie in een braadpan of soeppan en bak de kipreepjes bruin. Neem de kip uit de pan. Bak appel, paprika en gemberstukjes in de rest van de olie bruin. Roer de kip en de currypasta erdoor. Voeg bouillon en kokosmelk toe en breng de soep aan de kook. Voeg de rijstkorrels toe en laat het geheel 15 minuten zachtjes doorkoken. Breng de soep op smaak met zout en peper. Garneer met blaadjes verse koriander.

Creatief met bloemkool en radijs

Soms is het goed om jezelf te dwingen creatief te zijn. Dat kan op heel alledaagse manieren. Neem een groenteabonnement bij een biologische leverancier.

Bloemkool. Tja, wat moeten we nu weer maken met bloemkool? Met uitzondering van onze jongste zoon is ons gezin geen liefhebber van deze groente. Vies is een te groot woord, maar ernaar uitkijken doen we evenmin. Onze biologische groenteleverancier Kievit heeft 'm echter met grote blijdschap weer in zijn wekelijkse pakket gestopt en prijst hem aan als een der zeven wereldwonderen. Wat nu?

Natuurlijk bestaan er tal van varianten op de klassieke gekookte bloemkool-met-papje, die ik echt liever vermijd. Bloemkoolsoep met gorgonzola, bloemkooltaart, Indische curry met bloemkool: mogelijkheden genoeg. Gedwongen door de groententas heb ik al diverse varianten uitgeprobeerd. Het eind van het liedje is dat er meestal een aardig gerecht op tafel staat, maar dat die verhipte bloemkool best achterwege had mogen blijven...

Deze week daagt Kievit ons opnieuw uit met een sneeuwwitte bloemkool. Qua vormgeving inderdaad een kunststukje. Maar om op te eten... Gelukkig doet onze groentepakkettenleverancier er weer een nieuwe suggestie bij. Dit keer beveelt hij een vegetarische Bloemkool Masala met tomatensaus aan. Misschien is dat wat.

Kievit had ook nog een opmerkelijke suggestie voor een ander pijnpuntje in het pakket van deze week, namelijk de radijsjes. Ook daar zijn we niet echt liefhebbers van (alweer met uitzondering van jongste zoon). Maar een recept voor radijssoep zet ons weer aan het denken. Wat dat klinkt wel heel spannend.

Zo laat het groentepakket je grenzen overschrijden, waar je anders ver vandaan blijft. Iedere week worden we verrast, uitgedaagd en op de proef gesteld. En zijn dat niet de belangrijkste prikkelingen om tot meer creativiteit te komen?


Radijssoep

Ingrediënten:

• 1 bosje radijs
• 1 sjalotje
• 2 el olie
• 2 el bloem
• 3/4 liter groentebouillon
• 1,5 dl room

Bereiding:
Was het groen van de radijs en hak het groen fijn. Fruit de gesnipperde sjalot in 2 el olie. Roer er 2 el bloem bij en laat kort garen. Voeg in beetjes al roerende de bouillon toe, tot een gebonden soep ontstaat. Roer het radijsblad erbij en laat nog vijf minuten achtjes koken. Pureer de soep, roer de room erdoor en proef of er nog peper en zout bij moet. Snijd 10 radijsjes klein en verdeel ze over de kommen. Schep de soep erop en garneer met de rest van de radijsjes.

Nog meer kookinspiratie:

• Zes redenen waarom koken goed is voor je creativiteit (en geluk)
• Innoveren met smaakcombinaties
• Toch een heerlijke bloemkoolschotel
  

Versier je gerecht

Een bordje soep, een toetje, een taartje of een salade: een eenvoudig gerecht krijgt een enorme oppepper als je het op een originele manier presenteert. Met een creatieve versiering smaakt het namelijk nog lekkerder.

• Presenteer gekoelde zomersoep in een kom met een torentje van ijs er bovenop.
• Serveer erwtensoep in een bierpul. Met een knakworst erin, die er eigenwijs bovenuit steekt.
• Verwerk kleurstof in je voorgerecht. Iedere gast krijgt een eigen kleur.
• Serveer gazpacho - de koele Spaanse tomatensoep - in een uitgehold kommetje van komkommer.
• Vul de vakjes van een wafel om en om met witte slagroom en met chocoladeslagroom. Een dambord!

Nog meer tips en ideeën? Ik lees ze graag!

Zo maak je heksensoep (ook lekker voor niet-heksen)

Ga je binnenkort een griezelfeest vieren? Dan hoort daar uiteraard griezelig eten bij. Heksensoep!

Natuurlijk kunnen spoken, trollen, dracula's en andere engerds ook interessante bijdragen leveren aan griezeleten. Volgens mij kunnen we daarbij echter niet heen om de oermoeders van de enge maaltijden: heksen. Zij zijn immers sinds mensenheugenis bekend (of berucht) om hun soep.

Gek is dat niet, want roeren in soeppannen is op zichzelf al een magisch ritueel. Al borrelend transformeren water, groenten, kruiden en andere substanties in een voedzame of juist hele delicate maaltijd. En dat soep vaak een heilzame werking heeft, is ook algemeen bekend.

Toch valt het niet mee om een smakelijke heksensoep te maken. Want waar vind ik een goed recept? En er doemt nog een ander probleem op. Uit sprookjes begrijp ik dat heksen het liefst kindertjes in de pan stoppen. Hoe los ik dat praktisch op?

Kinderheksen hebben het een stuk gemakkelijker. Zij gaan het bos in en verzamelen daar allerlei vreemdsoortige ingrediënten, die ze om de beurt in de pan gooien. Deze pan is bij voorkeur een grote ijzeren plantenbak met hengsel, maar teiltjes of emmers volstaan ook. Met hun heksenstem vertellen ze wat ze erin gooien: hagedissenogen, veren van de zwarte gier, drollen van een groene draak, enzovoort.

Als iedereen geweest is, moet er goed geroerd worden. Daarna dansen alle heksen om de soep, terwijl ze wilde kreten slaken. Tot slot spreken zij nog een toverspreuk uit, die bijvoorbeeld eindigt met: ‘Laat de soep nog even trekken, totdat zij krijgt groene vlekken...!’

Soepen die ook voor niet-heksen eetbaar zijn, bevatten voornamelijk pompoenstukjes, maar zijn absoluut niet eng. Na lang zoeken vond ik dit recept voor authentieke Spinnensoep uit 'oma's keuken'.

Bruikbaar recept en nog smakelijk ook. Ik denk wel dat de soep bereid moet worden bij volle maan om zijn toverkracht niet te verliezen. Griezel ze!

Meer tips:
Roald Dahls Griezelkookboek

Zin in meer toversoepen? Bestel dan het Toversoepboek, dat ik schreef. Een boek vol ideeënrecepten en soepideeën.

Kruidenrisotto met aardbeien en parmaham

Aardbeien in een hartig gerecht: vreemde combinatie vond ik dat altijd. Totdat ik aardbeienrisotto proefde.

Met aardbeienrisotto maakte ik voor het eerst kennis bij een Italiaans restaurant in Arnhem, waar ik met twee vriendinnen na een wandeldag neergestreek. We hadden er eerst niet veel vertrouwen in. Maar toen we het gerecht voorgeschoteld kregen, gingen we compleet overstag. Later vond ik het recept terug in een kookboek. Sindsdien behoort de Kruidenrisotto met aardbeien en parmaham tot mijn favoriete kookdromen.


Kruidenrisotto met aardbeien en parmaham

Ingrediënten:

• 2 el olijfolie
• 1 ui, gesnipperd
• 1 pak risottorijst
• 2 el verse Italiaanse kruiden
• 100 ml medium dry sherry of witte wijn
• 750 ml kippenbouillon van een tablet
• 500 gram aardbeien
• 25 gram roomboter
• 75 gram grano padano, geraspt
• 1 zak rucola (75 g)
• 150 gram parmaham

Bereiding:
Verhit de olie in de braadpan en fruit de ui. Schep de rijst erdoor en roer totdat alle korrels glanzen. Voeg de kruiden en de sherry toe. Laat de sherry verdampen.
Voeg de helft vand e bouillon toe. Laat de rijst in een open pan in 20 minuten zachtjes gaar worden. Roer regelmatig. Als bijna alle bouillon door de rijst opgenomen, voeg je een nieuwe scheut bouillon toe. Maak ondertussen de aardbeien schoon en snijd ze in grove stukken. Voeg in de laatste minuut de helft van de aardbeien toe aan de risotto en laat ze zacht meewarmen.
Roer de boter en kaas voorzichtig door de risotto. Breng het gerecht verder op smaak met peper. Verdeel de rucola over vier diepe borden. Schep de aardbeienrisotto er bovenop. Drapeer de plakjes ham er losjes bovenop en verdeel de rest van de aardbeien erover.

Hoe ze aubergine wel lekker vinden

Jarenlang heb ik een uitgesproken liefde voor aubergine. Zet mij in Griekenland, Italië of Frankrijk neer en ik smul achtereenvolgens van moussaka, parmigiana of ratatouille. Helaas kunnen mijn gezinsleden mij niet volgen in mijn aubergineliefde. Ze vinden deze vrucht vaak te sponzig, te vettig of te taai.

Toegegeven, de bereiding van een gerecht met aubergine gaat vaak mis. In restaurants loop je het risico dat je een schaaltje olie krijgt, waarin plakjes aubergine drijven. Of het gerecht heeft niet lang genoeg in de oven gestaan, zodat de hap pas half gaar is. Dat overkwam me afgelopen zomer nog in een Italiaans restaurant in Zwitserland.

Maar als de aubergine goed bereid is, is het een zalig gerecht. Echt waar! Met deze caponata lukte het me eindelijk om ook mijn gezinsleden daarvan te overtuigen. De combinatie van zoet en zuur met aubergine is bijzonder smaakvol. Perfect om deze nazomer nog te dromen van Italië.

Caponata

Ingrediënten:

• 1 ui
• 2 teentjes knoflook
• 1 aubergine
• 2 stengels bleekselderij
• 1 paprika
• 1 blik gepelde tomaten
• 125 ml. olijfolie
• 2 eetlepels kappertjes
• 50 gram groene olijven
• 4 eetlepels rode wijnazijn
• 1 eetlepel suiker
• een handje peterselie

Bereiding:
Snijd de ui en de knoflooktenen klein en maak de andere groenten schoon. Snijd de aubergines in dobbelstenen. Verhit de helft van de olie op hoog vuur. Bak de aubergineblokjes in vijf minuten bruin. Laat ze uitlekken op keukenpapier en bestrooi met zout. Verhit de rest van de olie in dezelfde pan op laag vuur. Bak hierin de ui, de bleekselderij en de paprikastukjes enkele minuten. Voeg de tomaten toe en laat ze een kwartier zachtjes koken, zodat het vocht grotendeels verdampt.
Spoel de kappertjes af en hak de olijven in stukjes. Dep de aubergineblokjes droog en doe de aubergine, kappertjes, olijven, azijn en suiker in de pan. Laat het geheel nog vijf tot tien minuten zachtjes prutttelen.
Breng de caponata op smaak met zout, versgemalen peper en zo nodig extra azijn of suiker. Laat het gerecht afkoelen en serveer met gehakte peterselie. Geroosterde pijnboompitjes zijn er ook heerlijk over. Je eet de caponata lauw of op kamertemperatuur als bijgerecht.

Kookdromend door Den Haag

Het opperhandboek voor Haagse foodies is uit: Foodprint Stadsgids Den Haag. Al wandelend en smikkelend wijst dit boek je de weg door culinair Den Haag in de breedste zin van het woord.

Ik kreeg het boek vandaag in mijn brievenbus en het boek over de culinaire identiteit van de stad is nóg leuker dan verwacht. Alle typisch Haagse foodspots staan erin, van Indische toko's tot snackbars en de Haagse markt. We kunnen lezen hoe wat en waar de Haagse chique eet, waar de lekkerste verscholen tuinen te vinden zijn en waar je moet zijn voor een Broodje Verschrikkelijk of een vrijdagmiddagborrel. Ook de 'achtertuinen' van de stad zijn niet vergeten: de producten uit het Westland en het Groene Hart.

Het boek zit vol leuke vondsten. Zo hielden de redacteuren een worstentest onder het personeel van buitenlandse eetwinkels in de Piet Heinstraat en de Zoutmanstraat. De Italiaanse salami uit Friuly wint.

Zo nodigt het boek uit om al kookdromend door Den Haag de dwalen. Een aanrader dus!

Meer informatie:
Foodprint Stadsgids Den Haag - over de culinaire identiteit van de stad. Redactie Janneke Vreugdenhil en Francien van Westrenen, Nai Uitgevers Stroom Den Haag

De heimweekeuken: omi's soep

Ieder weekeinde kook ik soep. Meestal is het bouillonsoep, die ik op dezelfde manier maak als mijn moeder iedere zaterdagochtend heeft gedaan.

Blokjes rundvlees in de pan, wachten totdat het schuim boven komt drijven en dan met de schuimspaan de bruine laag eraf scheppen. En vooral altijd zorgen dat je de eerste minuten in de directe nabijheid van de pan blijft, want voor je het weet stulpt het schuim over de rand van de pan. Mijn moeder had na al die jaren zoveel ervaring dat het haar nauwelijks meer overkwam, maar ikzelf laat me nog regelmatig verrassen.

We zijn allemaal grote liefhebbers van deze soep, dus dat alleen al is reden om dit gezinsritueel tot in lengte van jaren voort te zetten. Na haar overlijden heb ik ook nog de schuimspaan geërfd, háár schuimspaan, waarmee ze bijna veertig jaar lang bouillonsoep heeft gemaakt.

Het ritueel verbindt ons als gezinsleden, maar trekt ook de lijn van onze familiegeschiedenis door. Hopelijk zorgt het bij onze kinderen voor net zulke warme jeugdherinneringen als die soep het voor mij heeft gedaan.

Groentebouillonsoep

Ingrediënten:

• 150 gram runderpoulet
• 1, 5 liter water
• 3 runderbouillonblokjes
• 2 handjes vermicelli
• 1 pakket soepgroente

Bereiding:
Zet het vlees op in koud water en breng het aan de kook. Als het begint te koken met de schuimspaan het schuim eraf scheppen. De bouillonblokjes toevoegen en 2 uur op een laag pitje laten koken. Vermicelli en soepgroente toevoegen en nog 10 minuten laten doorkoken.

Andere afleveringen uit deze serie De Heimweekeuken:
Worstenbroodjes
Pompoensoep
Lasagna

Appelbroccolisoep

Wat doe je met een grote oogst versgeplukte appels? Sinds wij dit recept kennen, vinden wij het antwoord niet moeilijk meer.

Sinds enkele jaren zijn onze kinderen adoptie-boombezitters van een biologische Elstar appelboom op landgoed de Olmenhorst in Haarlemmermeer. Iedere septembermaand ontvangen ze een uitnodiging om te komen plukken. En dat is altijd een groot feest: met een twee flink gevulde shoppers en een heel voldaan gevoel keren we huiswaarts. Ieder jaar spreken we weer onze verwondering uit hoe één boompje met een vuistdikke stam dat anderhalf keer zo hoog is als wij zoveel vruchten kan dragen.

Thuis zitten we vervolgens opgescheept met een enorme hoeveelheid appels. We hebben uiteraard de plukinstructies nauwkeurig opgevolgd. Hoe minder beurse plekken, hoe langer onze oogst houdbaar is. Maar uit ervaring weten we ook dat na anderhalve maand toch menige appel inzakkingsverschijnselen vertoont.

We zetten dus vaart achter het consumeren van deze verrukkelijke sappige voorraad appels. Dat betekent appelmoes, appeltaart en appelcrumble maken. We geven appels weg aan familieleden en kennissen. Maar dan nog blijft er een aanzienlijke hoeveelheid vruchten over.
Dit jaar hebben we de oplossing ontdekt: appelbroccolisoep. Deze ingrediënten klinken samen als een onlogisch duo, maar de broccoli combineert verrukkelijk met de friszoete appelsmaak.
De broccoli en de ui komen van onze plaatselijke bioboer, de kruiden uit eigen tuin. Een echt recept voor lokaaleters dus.


Appelbroccolisoep

Ingrediënten:

• 3 stuks appel (Elstar)
• 1 stronkje broccoli
• 1,25 liter bouillon (getrokken van kruiden uit eigen tuin)
• 1 ui
• klontje margarine
• 1 klein bekertje crème fraiche
• el peterselie

Bereiding:

Snijd de ui in snippers, maak kleine stukjes broccoli en snijd de appels in kleine stukjes. Smelt margarine en fruit de uisnippers glazig. Voeg de bouillon toe en de stukjes broccoli. Laat de broccoli gaar koken. Bak ondertussen de stukjes appel in een koekenpan. Als de broccoli gaar is, maak de soep dan fijn met een staafmixer.
Spatel de crème fraiche door het mengsel en laat de soep niet meer koken. Breng de soep op smaak met peterselie en indien gewenst zout en peper. Voeg tot slot de stukjes appel als garnering toe aan de soep. Meteen opdienen.

Tonijn Nicoise

Twee gezinsleden houden niet van vis, de andere twee zijn er gek op. De niet-viseters winnen meestal; bij ons weinig vis op tafel. Maar óóit komt daar verandering in. En dan serveer ik deze geweldige Tonijn Nicoise. Kookdromen in optima forma.

Tonijn Nicoise

Ingrediënten:

• 1 krop sla
• 120 gr. nieuwe aardappels
• 2 tomaten, in parten
• 8 zwarte olijven
• 150 gr. gekookte sperzieboon
• 6 ansjovisfilets
• 3 el. olijfolie, extra vergine
• 2 el. ciderazijn
• 1 teen geperste knoflook
• 1 tl. mosterd
• 2 hardgekookte eieren
• 1 el. gemengde verse kruiden
• citroensap
• verse paprika, in reepjes
• zeezout
• zwarte gemalen peper

Bereiding:

Kook de aardappeltjes en snijd ze in plakjes. Pel de hardgekookte eieren en snijd ze ook in vieren. Hussel in een kom de sla, aardappelen, tomaten, zwarte olijven, sperziebonen en ansjovisfilets door elkaar.
Meng in een andere kom de olie, azijn, knoflook, mosterd en zout en peper en meng deze dressing vlak voor het serveren door de salade. Schep de salade op de borden en strooi er de verse tuinkruiden over.
Schroei de tonijnsteaks aan beide kanten dicht onder een hete grill of in een grillpan op een hoog vuur. Bestrooi ze met zout en peper en sprenkel er wat citroensap over. Leg de tonijnsteaks op de borden met salade en garneer ze met reepjes paprika.

Oogsten uit de stad

Westlandse tomaten worden geëxporteerd naar alle uithoeken van de wereld, terwijl de tomaten in onze Haagse supermarkten uit Spanje gehaald worden. Garnalen uit de Noordzee worden eerst naar Polen gestuurd om te pellen, waarna ze weer in onze winkels terecht komen. De ingrediënten van een bord avondeten hebben vaak tienduizenden kilometers afgelegd.

In sommige gevallen kan het niet anders dat voedingsmiddelen een grote afstand afleggen, maar er gaat toch weinig boven een zelfgeplukte appel van eigen appelboom of verse kruiden uit de achtertuin. Plukken, verzamelen en misschien ook 'jagen' in je eigen omgeving roept een oerinstinct in je op, dat een geweldig tevreden gevoel geeft. Het appelleert aan de rijkdom van de Hof van Eden, maar dan in miniformaat. Misschien dat daarom tuincentra de laatste jaren weer volop groenten en kruiden te koop aanbieden om je eigen tuintje of balkon om te toveren tot een plek waar volop geoogst kan worden.

Nu is de beschikbare grond in de stad niet groot genoeg om alle stadsbewoners te voeden, maar met enige inventiviteit kom je wel een heel eind. Wat ideeën:

• Iedere stad kent kale, ongebruikte terreinen, waar in de toekomst een nieuw gebouw zal verrijzen. Strooi op deze veldjes zaadjes voor veldbloemen. De bloemen van een klaproos, de verse jonge blaadjes van een madeliefje en de bloemknopjes van het madeliefje kun je verwrken in een salade. De bladeren van de paardenbloem zijn te gebruiken als groente, in sauzen en soepen. Het blad van Rode Klaver is rauw te verwerken in salades en gekookt als groente.
• Ga groenten en vruchten oogsten in het buurtplantsoen, bijvoorbeeld rozebottels en vlierbessen.
• Pluk bladeren van je tuinplanten en verwerk die in gerechten. Er is meer mogelijk dan je denkt. De bladeren van de druivenplant zijn bijvoorbeeld te gebruiken voor het maken van gevulde wijnbladeren . Het recept voor Turkse dolmades vind je hier.

Verder lezen:
Voedsel uit de stad
De recepten van Wildplukker

Koken is goed voor creativiteit

Koken is goed voor het stimuleren van de creativiteit. Om meer redenen dan je denkt.

• Al kokend combineer je allerlei ingrediënten, totdat er nieuwe smaakvolle combinaties ontstaan. Maar ook als je je eigen draai geeft aan bestaande recepten, ben je creatief bezig. Koken is bij uitstek een combinatie van uitproberen, proeven, toevoegen, aanlengen, roeren, aanpassen en vernieuwen.
  

• Het hak- en snijwerk is een uitstekend middel om je hoofd leeg te maken. Dan borrelen er vanzelf nieuwe gedachten op. Ook de geur van verse kruiden en andere ingrediënten werkt meditatief.
  

• Koken is eveneens goed om je zintuigen aan het werk te zetten. Wat proef ik nu precies? Wat vind ik nu eigenlijk? Koken is een zinnelijk proces, vindt acteur/regissseur Titus Muizelaar, vorig jaar in de rubriek over troosteten in NRC Handelsblad. "Een saus maken is als de repetitieperiode van een toneelstuk. Je begint met een grote pan bouillon, dan is het een kwestie van inkoken, alle overbodige poespas weglaten, concentreren. Proeven, iets meer wijn, net iets meer peper. En zo probeer je langzaam tot een kern te komen. Tot de kern van een gevoel."
  

• Als je naast elkaar staat te snijden en te koken, raak je gemakkelijk met elkaar in gesprek, zonder dat je elkaar hoeft aan te kijken. Op deze manier kun je op een rustige manier met elkaar praten (als je niet iets op het vuur hebt staan dat de aandacht vergt, natuurlijk!), waardoor allerlei nieuwe gedachten en ideeën ontstaan.

• Door het eten van gekke combinaties, voel je je gelukkiger en geïnspireerder. Dat zegt Rob Eastaway, schrijver van Creatief denken, 101 manieren om denkpatronen te doorbreken. Dus probeer gerust speklapjes met drop uit of bereid eens zuurkool met caramelsaus. Tip: inspiratie nodig voor spannende en toch smakelijke combinaties? Klik op de site van foodpairing.

• Alles wat nieuw is, prikkelt het brein tot het maken van nieuwe verbindingen. En dat levert weer de afscheiding van stofjes in de hersenen op, die ons geluksgevoel verhogen. Nieuwe ervaringen verbreden bovendien onze blik op de wereld en stimuleren onze creativiteit. Vooral nieuwe kookexperimenten uitvoeren dus! Tip: neem een abonnement op biologische groenten. Met de raapsteeltjes, snijbonen en knolselderij in het wekelijkse pakket word je vanzelf uitgedaagd om creatief te zijn.

Verder lezen:

• Geluk kun je eten
• Creatief met bloemkool en radijs
  

Overvloed in de keuken

Juni is overvloed: rozen in de tuin, aardbeien, asperges en tomaten in de keuken. Samen met Niels struinde ik gisteren de slager, kaaswinkel, bloemenwinkel en supermarkt af.

Wat zullen we kiezen: watermeloen of galiameloen? Weet je wat, we doen allebei. Er stonden allerlei Italiaanse gerechten op ons programma, omdat die gerechten de ultieme zomerkeuken symboliseren. Met bruschetta, olijven, gemarineerde asperges en andere antipasti. Kalfsschnitzels afgeblust met marsala, gepofte aardappels en gevulde tomaten uit de oven.

Er meldden zich in de loop van de middag nóg vier gasten voor het zomerdiner van gisteravond. Samen met de kinderen wandelde ik weer terug naar de slager voor extra kalfsschnitzeltjes. De verkoopster snapte er niets van vroeg wat wij er allemaal mee van plan waren.

Het ultieme sluitstuk van het zomerdiner was een trifle met aardbeien, meringues en limoncello. Sneeuwwitte room met vlokken van aardbeien en frambozen. Hij smaakte geweldig. Van mij mag het altijd juni blijven.


Trifle met room, aardbeien en limoncello (8 personen)

Ingrediënten:

een halve liter slagroom
500 gram volle kwark (of Griekse yoghurt)
suiker naar smaak
750 gram aardbeien
150 gram frambozen
250 gram meringues (eiwitschuimpjes)
een scheut limoncello (Italiaanse citroenlikeur)
5 kleine cakes

Zo maak je het:

Klop de slagroom met suiker naar smaak. Meng hier de kwark doorheen. Maak de aardbeien schoon en snijd ze in stukjes. Doe hetzelfde met de frambozen. Leg op de bodem van een grote glazen schaal de cakes. Schenk hier een scheut limoncello overheen. Schep hierop de helft van het roomkwarkmengsel. Daarop komen de aardbeien. Kruimel hierover een laag meringues heen. Sluit af met de rest van het roomkwarkmengsel en de frambozen.

Lokaaleters

Word je blij van gerechten met louter lokale gerechten? Of is het juist wel erg beperkend?

Om darmkanker te voorkomen, mogen we niet meer dan 500 gram rood vlees per week eten. Twee keer per week dient er vis op tafel te komen voor de benodigde goede vetten (maar dan wel vissen die door Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds goedgekeurd zijn). En we moeten voldoende kleurrijke groente en fruit naar binnen werken, bij voorkeur van biologische afkomst. Over suikers, onverzadigde vetten, ongewenste chemische toevoegingen hebben we dan nog niet eens gesproken. Pfffff, zo wordt de juiste menukeuze een heel puzzelwerk.

Wat de locavoren - in de VS recent uitgeroepen tot woord van het jaar - betreft, komt daar nog een eis bij: het voedsel moet uit de directe omgeving komen. Locavoren vormen in Amerika een beweging van bewuste consumenten, die alleen voedsel eten dat binnen een straal van 100 mijl van hun woning geteeld en geproduceerd is. Gemiddeld legt een voedingsmiddel 1500 mijl af voordat het op je bord belandt. Garnalen schijnen zelfs 4500 kilometer af te leggen tussen Nederland en Marokko en terug om gepeld te worden. Die transportgekte kost enorm veel vervuiling, uitstoot van broeikassen, etcetera. Door weer te eten wat er in je directe omgeving geteeld wordt, hopen ze daar wat aan te doen.

Het schijnen hele blije mensen te zijn, die locavoren. Ze genieten van het bezoeken van boerenmarkten, het zelf kweken van groenten en kruiden, de herontdekking van de seizoenen en het gezonde gevoel. In totaal zijn er wel dertien redenen om gelukkig te worden van een lokaal dieet!

Waarschijnlijk worden ze ook heel blij van bedenken van creatieve gerechten met louter lokale ingrediënten. Dat moet ook wel, want voor de fundi's onder de locavoren was het zeker in de begintijd behoorlijk doorbijten. De pioniers aten voornamelijk aardappelen. Binnen 100 mijl was geen graan te vinden, dus verschenen er ook geen brood, pastagerechten en cornflakes op hun menu. Koffie, thee, chocolade en veel specerijen konden zij helemaal op hun buik schrijven.

Hoeveel lol heb je nog in eten als je jezelf zoveel beperkingen oplegt? Het lijkt me dat het plezier in eten minstens zo belangrijk is voor je gezondheid!

Geen kookboek, maar proeven, ruiken en kijken

In deze zeer elementaire keuken kookt deze Berberse vrouw haar maaltijden.

De tajineschotels en de pastei met kip en amandelen uit Marokko hebben een onvergetelijke indruk op ons gemaakt. De koks weten gerechten met ongelooflijk verfijnde geuren en smaken te bereiden en dat alles met zeer eenvoudig kookgerei en geen enkel voorbewerkt product. Overal staan tajineschotels te pruttelen en zie je hoe mensen deeg bereiden of gehakt draaien.

Na ons bezoek aan Marrakech is het gemakkelijk voorstelbaar dat eten een centrale plaats in de Marokkaanse cultuur inneemt. Tijdens de maaltijd wordt zelfs niet gesproken; dat verdraagt zich niet met het nuttigen van het voedsel.

Voor een Marokkaanse vrouw vormen haar kookkunsten een esentieel verleidingsmiddel. Dat ze goed kan koken is bijna net zo belangrijk als schoonheid of morele kwaliteiten. Volgens een Marokkaans spreekwoord is een vrouw haar leven lang op zoek naar de geur van haar vader en zoekt een man zijn leven lang de keuken van zijn moeder.

Veel vrouwen kunnen van oudsher niet lezen en schrijven. Dat betekent dat Marokko bijna geen kookboeken kent. Bijna alle recepten worden mondeling doorgegeven van moeder op dochter. De bereidingstijd en de ingrediënten komen daarmee grotendeels aan op intuïtie. Deze mondelinge overlevering is daardoor veel meer gebaseerd op de smaak, de tast, de reuk en het zicht en veel minder op woorden. Een kokkin kan proeven of een tajine goed op smaak is en hoeft dat verder niet te omschrijven. Wanneer een moeder haar dochter een bepaalde bereidingswijze voordoet, hoeft ze die niet uit te leggen.

In Marrakech kregen we een verrukkelijk komkommerdrankje voorgeschoteld. Het was fris, zoetig en smeuiig en toch was de komkommersmaak er eveneens goed in te herkennen. Het recept kan ik niet terugvinden in mijn kookboek of op internet. Dat wordt nog een hele uitdaging om het met de opgedane zintuigelijke informatie na te maken.

Stadskruiden

De keukendeur staat open. Twee koolmeesjes duiken haastig weg tussen de takken, als ik naar buiten loop. De artisjokplant is alweer gegroeid vandaag. Met de keukenschaar knip ik peterselie en bieslook voor de salade. Van de rozemarijn en het thijmplantje pluk ik ook wat takjes voor de aardappeltjes uit de oven

Mijn droomtuin is geen droom meer, maar werkelijkheid geworden. Onze stadstuin heeft weliswaar een bescheiden formaat, maar overal staan kruiden en andere eetbare planten te groeien. In de achtertuin groeien dille, aardbeien, een vijg en hop. In de voortuin, waar het veel zonniger is, staan diverse soorten thijm, hyssop, venkel, salie en lavendel. Mijn grote trots is een olijfboompje, dat gewoon in de volle grond al enkele winters overleefd heeft. En dan staat er nog een mini-laurierboompje in de vensterbank, broederlijk naast de basilicum.

Alleen met de groenten uit eigen tuin wil het helaas nog niet zo vlotten. De slakken vinden de slaplantjes al net zo lekker als wij. De bramenstruik kwijnde weg in de achtertuin, terwijl de tomatenplanten tijdens onze vakantie verdroogden. De afgelopen jaren hebben we geprobeerd het balkon als groentetuin in gebruik te nemen, maar ook daar groeiden de plantjes niet zo best. Jammer dat we geen plat dak hebben. Lijkt me een ideale plek voor een minigroentekasje.

Tip: Groenten en vruchten eten uit de stad! Lees de belevenissen van wildplukker.

Supersnelle trifle

Al eerder schreef ik het: trifle behoort tot mijn favoriete nagerechten. Het blijkt zelfs nog erger te zijn dan ik dacht. In mijn kookschriftje, waarin ik noteer wat ik voor vrienden en familie gekookt heb, blijkt trifle verreweg het meest gemaakte nagerecht. Het toetje is dus niet echt een verrassing als je bij ons komt eten. Gelukkig valt er met trifle wel heel veel te variëren. En ik ben bepaald niet de enige triflefan. Kijk maar eens op de trifle-files!

Supersnelle trifle (voor 8 personen)

Ingrediënten:

• 1 doosje schoongemaakte aardbeien
• 1 doos frambozen (vers of diepvries)
• enkele plakjes cake of een variatie daarop (eierkoeken bijvoorbeeld, maar Italiaanse pannetone is ook heel lekker, ontdekte ik laatst)
• een scheut frambozenlimonadesiroop als er kinderen mee-eten, een scheutje fraise du bois (aardbeienlikeur) voor een volwassenen-versie
• 2 pakken vanillekwark
• eventueel: slagroom

Bereiding:

Pak een grote glazen schaal, zodat de laagjes zichtbaar blijven. Leg op de bodem de cake of de eierkoeken en besprenkel deze met siroop of likeur. Leg hierop een deel van de vruchten. Schep een flinke laag vanillekwark hier bovenop. Daarna weer een laagje cake, vruchten, vanillekwark en indien gewenst een laagje slagroom. Sluit af met de frambozen op de top van het gerecht.

Instant picknick pakket

Met zonnig weer moet je in Nederland snel handelen, want voor je het weet zijn zomerse dagen alweer voorbij. Naar het strand dus. Ik had een avondlijke picknick voorgesteld, maar de jongens willen natuurlijk meteen al gaan zodra ze uit school komen. Prima, maar we moeten ons nog wel even voorbereiden.

Onze uitrusting is echter nog niet strand-proof. De picknickspullen liggen nog op de vliering, het surfboard wordt opgeduikeld in ons schuurtje en het strandtentje vinden we uiteindelijk terug in de kelderkast. De kinderen doen met het tentje een proefopstelling op hun kamer en komen tot de ontdekking dat er ook nog haringen gezocht moeten worden. Snel nog wat boodschappen doen en eten klaarmaken. De kinderen regelen de handdoeken en denken ook aan een zwembroek voor papa. Jasper bindt alles met grote handigheid op de fietsen. Anderhalf uur later rijden we richting strand, voorzien van scheppen, picknickkleed, tentje en zonnebrand. Ah, toch nog de zonnebrillen vergeten!

Binnenkort komt er een grote tas waar de zonnebrandolie, scheppen, tentje en uiteraard de zonnebrillen al in zitten. En de keukenkast vullen we met een basisvoorraad picknicketen, zodat we een volgende keer nog sneller klaar zijn.

Het strandgerecht van vandaag (een variant op een recept uit Delicious) was in ieder geval voor herhaling vatbaar.

Citroencouscous met gegrilde kip

Ingrediënten:

• 500 gram maiskipfilet
• 3 el olijfolie
• gemengde Italiaanse kruiden
• 200 g couscous
• 250 ml hete groentebouillon
• 1 citroen
• zeezout
• een handje geroosterde pijnboompitten
• 4 el verse peterselie

Bereiding:

Snijd de kipfilet in lange stukken. Bestrijk de kip met olie en bestrooi met Italiaanse kruiden en zout. Verhit een grillpan op hoog vuur en bak de stukken kip. Doe de couscous in een plastic kom, die geschikt is om mee naar het strand te nemen. Schenk de bouillon erbij en laat de couscous 4 minuten staan. Schep de korrels los met een vork en voeg 2 el olie, het sap van 1 citroen en de geroosterde pijnboompitten toe. Breng op smaak met zout en peper. Leg de stukken gegrilde kip op de couscous en dek de schaal af om mee te nemen.

Voor erbij:

• geroosterde pitabroodjes
• geschrapte stukjes wortel
• mini-tomaatjes
• knoflooksaus
• tzaziki
• fruitsalade van verse ananas en aardbeien
• witte wijn
• sinaasappelsap

Paklijst etenswaren voor een onbewoond eiland

Janneke Vreugdenhil werpt in haar kookblog van nrc next de vraag op welke tien ingrediënten je zou meenemen als je verhuist naar een onbewoond eiland. Intrigerende vraag, want dat werpt je terug tot de vraag wat je primaire levensbehoeften zijn als het om voedingstoffen gaat. Water. Is er wel zoet water op dat eilandje?

En verder is het wel handig om granen, fruit en groenten te kunnen eten. Zijn er bomen met kokosnoten en struiken met sappige bessen? Je kunt wel een hele voorraad groenten meenemen in je rugzak, maar op een kale rots houd je het dan nog steeds niet zo lang uit. Het is dus van belang om te weten wat het onbewoonde eilandje aan eetbare vruchten, groenten en noten voortbrengt en of er in de omringende zee aardige visjes te vangen zijn.

Zo niet, dan kunnen we smaakmakers als citroen, zongedroogde tomaatjes, spekblokjes, geitenkaas en vijgenmarmelade gerust thuis laten en onze bijbehorende idyllische kookdromen. Dan moeten we onze rugzak volstoppen met spul om zout water drinkbaar te maken, een blik witte bonen, een blikopener en niet te vergeten lucifers om een vuurtje aan te maken. Doe dan trouwens ook maar wat houtblokken in de tas. En voor de frivoliteit ook nog een voorraad chocola. Het moet wel leuk blijven.

TarteTatin traditie

Van alle taarten roept tarte tatin volgens mij de meest warme gevoelens op. Hij hoort bij Frankrijk, bij de zomer, bij zwoele zomerluchten en bij liefdes die een leven lang meegaan.

Onlangs dook hij weer op als het favoriete gerecht van een lezer van nrc next, die hiermee indruk had gemaakt op een geliefde. Zoiets noem ik geen toeval.

De taart heb ik dus al, nu de bijpassende traditie nog. Want ik vind dat de bereiding van tarte tatin bij een speciale gelegenheid hoort. Dat je bij het woord tarte tatin meteen aan je verjaardag denkt. Of aan Tweede Pinksterdag. Of aan midzomernacht. In ieder geval aan Feest.

Nog meer genieten met appels:

• Instant appelgeluk
• Appelbroccolisoep
• De ultieme appeltaarttest
  

Pittige linzensoep met tapenade

Rode linzen hebben zo'n mooie kleur, dat het bijna jammer is om er soep van te koken. Dan verdwijnt die kleur namelijk grotendeels. Maar doe je het toch, dan is Pittige Linzensoep met citroen een aanrader. De tomaten kleuren de soep toch weer roder. En citroen is een vrucht die een gerecht een geweldige oppepper geeft.

Toch bleef de soep nog wat laf, dus verdubbelde ik de hoeveelheid citroensap. De linzensoep bleef wat 'stroef' smaken. Wat te doen? Wat gember erbij, dan maar. Dat was het ook niet. Toen viel opeens mijn oog op het potje tapenade in de koelkastdeur. Oosterse soep met provençaalse tapenade? Ongebruikelijk, maar waarom niet. East meets west. Het bleek een gouden combinatie!

Pittige linzensoep met citroen en tapenade

Ingrediënten:

• 2 eetlepels olijfolie
• 1 ui, fijngesneden
• 2 teentjes knoflook, uitgeperst
• 2 theelepels komijnpoeder
• 1 theelepel kaneel
• een halve theelepel gemberpoeder
• 500 gram rode linzen
• 1 blik tomatenblokjes
• 1 liter kippenbouillon
• 150 gram kipfilet, in stukken gesneden
• 2 eetlepels fijngesneden peterselie
• sap van 1 citroen
• 3 eetlepels tomatentapenade
• zout en versgemalen zwarte peper

Bereiding:

Zet een pan met linzen op het vuur met een halve liter water. Laat een half uur koken. Pak een andere pan, waarin je de olie verhit. Smoor de ui en knoflook 4 minuten. Vroeg de kruiden, de helft van de gekookte linzen, de tomaten, de stukjes kip en de bouillon toe Breng aan de kook. Draai het vuur laat en laat de soep circa 5 minuten zachtjes koken.
Pureer de overige linzen met de staafmixer glad. Roer de puree door de soep, gevolgd door de peterselie. Breng de soep op smaak met zout, peper, citroensap en tapenade. Laat de soep niet meer koken en serveer hem met Turks brood of stokbrood.

De lasagneschep

Jaren geleden hadden we een lasagneschep die er mocht wezen. Met deze schep kon je met één zwaai een flinke portie lasagne op je bord drapperen. Maar helaas kreeg de schep steeds meer roestvlekken, zodat we op een zekere dag afscheid van hem moesten nemen. Vol vertrouwen dat we snel een goede opvolger van hem zouden kunnen aanschaffen, mikten we hem zonder al te veel deernis in de vuilnisbak. Ja, het leven is hard.

Ondertussen behelpen we ons al jaren met een spatel, die in de verste verte niet in de schaduw kan staan van de gedenkwaardige lasagneschep. Want al jaren kijk ik bij Blokker, Hema, Bijenkorf, V & D, Marskramer en weet ik welke winkels allemaal nog meer naar een opvolger, maar ik heb nog nooit een fatsoenlijke lasagneschep aangetroffen.

De komst van het kookwarenhuis DOK zou voor een ommekeer in ons leven zorgen. Hier troffen we inderdaad diverse lasagnescheppen aan. Er hing een prijskaartje van minstens drie tientjes aan, maar dan had je wel een speciale designschep van roestvrij staal. Met het oog op zijn intensieve gebruik in ons huishouden is dat laatste aspect natuurlijk cruciaal, dus dat was zeer bemoedigend. Maar het formaat van de schep liet nog steeds te wensen over. Eerlijk gezegd was het ding weinig breder dan de spatel, die wel al in gebruik hadden.

Toch maar geen lasagneschep. Ik kookdroom nog even verder.

Vrouweneten

Vrouwen grijpen de macht als het om culinaire trends gaat, lees ik in het blad Delicious. Vrouwen zijn niet van groot en veel en vet, maar van licht en gezond en vers en biologisch. Dankzij vrouwen met hun verlangen naar smeuig warm voedsel is comfort food helemaal hot. En, ook een leuke: vrouwen hebben het toetje gepromoveerd van nagerecht tot hoofdschotel.

Groenten in hun meest pure vorm hebben dankzij vrouwen weer status gekregen. Allemaal mooi en aardig, maar hoe kan het dan dat vegetarisch eten in het gros van de restaurants nog steeds een ondergeschoven kindje vervult? De keuze aan vegetarische gerechten is doorgaans beperkt tot één of twee schotels. En bij toprestaurants ontkom je al helemaal niet aan een gerecht, waarin vis of vlees centraal staat.

Het punt is volgens mij dat vlees en vis toch belangrijke smaakmakers zijn, die zich moeilijk laten vervangen door andere eiwitrijke ingrediënten. Daar moeten vrouwen ook nog iets op verzinnen. Een smeuiige smaakmaker die een gerecht opnieuw pit geeft. De wilde kruidigheid van cacao, dat lijkt me wel wat.

Oergevoel

Wekelijks staat er een papieren zak voor onze voordeur met groenten en fruit. De kinderen vinden het enorm spannend om te kijken wat er deze keer in zit. Raapsteeltjes, prei, bietjes of toch weer broccoli? De groentetas is een wekelijkse belevenis.

"Dat doe je zeker voor de creativiteit", zei Jasper, toen ik net een abonnement op de groentetas genomen had. Dat klopt. Want niet alleen ben ik minstens zo nieuwsgierig als de kinderen, de helft van de lol van de biologische groentetas zit in het bedenken wat we er allemaal mee gaan doen. Zo verdwenen de raapsteeltjes samen met knoflook, olie en citroensap in een pakketje zilverfolie in de oven. Ik denk dat het appelleert aan een soort oergevoel. De jagers komen thuis met de geschoten dieren en de gevangen vissen, de vrouwen hebben bessen en wortels verzameld. En dan maar kijken wat voor eten je daarvan maakt.

Misschien vloeit uit datzelfde oergevoel ook het plezier voort, dat ik heb bij langzame bereidingswijzes. Bouillon trekken of kipkluifjes in een tandoori-yoghurtmarinade leggen, leveren heerlijke kookdromen op. Gisteravond heb ik witte bonen in het water gezet om ze te laten weken. De bonen hebben we afgelopen zomer in een Italiaanse supermarkt ingekocht en droegen toen al de belofte in zich van een heerlijke maaltijd.

Vanmorgen waren de bonen helemaal opgezwollen. Er zit ineens levenskracht in. Als ik ze een dag langer zou laten weken, komen er piepkleine worteltjes uit. Helaas is voor de bonen de droom snel afgelopen. Vanmiddag worden ze tot soep gekookt.

Witte bonensoep

Ingrediënten:

• 500 gram canellibonen
• 1 ui
• 3 preien
• 1 teen knoflook
• 4 bouillonblokken
• 1 winterwortel
• 3 stengels bleekselderij
• Italiaanse kruiden
• Rookworst

Bereiding:

Week de bonen 24 uur in koud water. Zet de bonen op het vuur met 2 liter water, de gesneden wortel, bleekselderij, knoflook en ui. Kook dit 1 uur op een laag vuur. Pureer het mengsel met de staafmixer. Voeg de prei toe en de bouillonblokken en kook de soep nog een kwartier. Voeg de kruiden toe (ik gebruikte een mengsel met gedroogde stukjes tomaat) en de schijfjes rookworst en roer de soep goed door. Eet de soep met Italiaanse croutons en ciabatta.

Wintervoedsel

Käseschnitte uit Zwitserland

We gaan niet op skivakantie. Geen ramp, want ik ben geen sneeuwfanaat. En voor de culinaire genoegens hoef je al helemaal niet naar de Alpen af te reizen. Aan de Zwitserse en Oostenrijkse keuken bewaar ik vooral herinneringen over teveel vette kaas en te grote lappen vlees. Met de Zwitserse Käseschnitte met een stukje augurk en schijfje ananas als groentegarnering als gedenkwaardig dieptepunt.

En toch betreur ik het dat we deze winter niet naar de Alpen gaan. De directe aanleiding is het kookboek Snow Food, dat Janneke Vreugdenhil vandaag in haar column in nrc next besprak. Want ik kreeg onmiddellijk wel veel zin in de kaasfondues, de Indische varianten op de Hollandse stamppotten en de ingenieuze variaties met gedroogd Alpenvlees en canard de confit. De après-ski-cocktail met échte sneeuw is natuurlijk ook geweldig.

Gelukkig vond ik wel het recept van Hotspot: Hollandse hutspot met Indonesische rendang. Mijn ultieme kookdroom voor deze winter. En nu maar hopen dat het hier in Nederland flink gaat sneeuwen.

Hotspot

Ingrediënten:

• Sukadelappen
• Boemboe voor rendang
• ui
• knoflook
• sereh
• komijnpoeder
• korianderzaad
• verse gember of gemberpoeder
• kokosmelk
• ketjap

Bereiding:

Fruit de boemboe en de ui. Voeg de knoflook in stukjes toe. Voeg het kleingesneden vlees toe en roer het vlees kort in de pan. Voeg wat water toe en de kokosmelk, zodat het vlees net onder staat. Voeg de overige kruiden toe en laat het vlees minstens anderhalf uur stoven. Maak het vlees op smaak met ketjap. Serveer met hutspot.

De heimweekeuken: worstenbroodjes

Filmmaker Heddy Honigmann heeft een nieuwe serie afleveringen gemaakt van haar tv-programma Liefde gaat door de maag. Mannen en vrouwen maken voor de camera een gerecht, dat herinneringen oproept aan een dierbaar persoon. De smaken en geuren helpen hen nog verder in hun herinneringen te duiken en zo komt vanzelf ook hun levensverhaal naar boven borrelen.

Ik had dit programma nog nooit eerder gezien, dus ik ben in het archief naar oude afleveringen gaan kijken. Ik stuitte meteen op de uitzending 'De Geur van Kerst', waarbij kokkin Carla Kentgens de worstenbroodjes van haar moeder bereidt. Haar moeder bakte deze broodjes altijd in enorme hoeveelheden, want familieleden waren er in het Katholieke Limburg in overvloed.

De worstenbroodjes werden vroeger bij Carla Kentgens uitsluitend gegeten op Kerstavond. De vrouwen mochten van meneer pastoor zelfs eerder de nachtmis verlaten om thuis de worstenbroodjes alvast op te warmen en de tafel gezellig te maken. Dat laatste detail herinner ik me niet, maar bij ons thuis aten we ook altijd worstenbroodjes als we op Kerstavond weer thuis kwamen uit de kerk. Maar ook iedere zondag vormden worstenbroodjes het vaste onderdeel van de lunch. Mijn moeder bakte ze eveneens zelf in grote hoeveelheden. Die gingen in keurige pakketjes van vier allemaal de diepvries in, zodat er altijd voor onverwachte gasten voldoende broodjes op voorraad waren.

Net als bij Carla thuis had ook mijn moeder een beduimeld stukje papier, waarop de ingrediënten van de worstenbroodjes genoteerd stonden. Ze heeft het briefje jarenlang bewaard in haar kookboek van de Huishoudschool van de Laan van Meerdervoort in Den Haag, waaruit ze op school had leren koken. Het briefje is inmiddels uit het boek verdwenen; ze zal het op een zeker moment wel uit haar hoofd geweten hebben. Op de website van het programma is het gelukkig hier terug te vinden.

De uitzending over de worstenbroodjes trof me, want Carla Kentgens maakt met buitengewoon veel liefde en zorg de broodjes klaar volgens het oude recept van haar moeder. Ze laat speciale grofgemalen worst bereiden door de slager, rijdt drie bakkers af voordat ze ergens gist kan kopen en voert de bereiding van het deeg met opperste zorgvuldigheid uit. Ze doet het uiteindelijk allemaal voor de geur, die tijdens het bakken uit de oven komt. Het is jammer dat een televisie geen geuren kan uitzenden voor de kijkers, zodat we mee kunnen genieten!

Verder lezen:
Trends vergaan, tradities blijven bestaan (over de waarde van familietradities)

De heimweekeuken: pompoensoep

De koks van het restaurant van mijn vorige werkplek kookten voortreffelijke soepen. De erwtensoep, bruinebonensoep en paprikasoep kan ik mij zo voor de geest halen, al is het alweer dik vierenhalf jaar geleden dat ik ze voor het laatst gegeten heb. Maar vooral de pompoensoep was subliem: stevig, pittig en toch fluweelzacht op de tong.

Het is mij in alle volgende jaren nog nooit gelukt de pompoensoep van toen te evenaren. Vanmiddag deed ik een nieuwe poging. Het was 'm niet, maar toch wel lekker genoeg om het recept te bewaren.

Pompoensoep

Ingrediënten:

• 300 gram pompoen
• 1 ui
• 1 grote aardappel
• 2 appels
• 1 el garam massala
• 4 el ketjap
• 3 groentebouillonblokken
• 2 el olie
• 1 el suiker
• 100 ml schenkroom
• 2 el citroensap
• 1 stengel bosui
• zout en peper

Bereiding:

Snijd de pompoen, ui, aardappel en appel klein. Doe de olie in de pan en bak de uien totdat ze glazig zijn. Voeg de pompoen en aardappel toe, evenals 1,2 liter water. Voeg de bouillonblokken toe. Laat de soep circa 15 minuten koken en voeg de stukjes appel toe. Als de groente gaar is, pureer je alles tot een glad mengsel. Voeg de ketjap, suiker, room en citroensap toe. Voeg naar smaak zout en peper toe. Nog iets hartiger of zoeter? Blijf proeven en stop als je de soep lekker vindt. Laat de soep niet meer koken. Garneer de soep met ringetjes bosui.