De lasagneschep

Jaren geleden hadden we een lasagneschep die er mocht wezen. Met deze schep kon je met één zwaai een flinke portie lasagne op je bord drapperen. Maar helaas kreeg de schep steeds meer roestvlekken, zodat we op een zekere dag afscheid van hem moesten nemen. Vol vertrouwen dat we snel een goede opvolger van hem zouden kunnen aanschaffen, mikten we hem zonder al te veel deernis in de vuilnisbak. Ja, het leven is hard.

Ondertussen behelpen we ons al jaren met een spatel, die in de verste verte niet in de schaduw kan staan van de gedenkwaardige lasagneschep. Want al jaren kijk ik bij Blokker, Hema, Bijenkorf, V & D, Marskramer en weet ik welke winkels allemaal nog meer naar een opvolger, maar ik heb nog nooit een fatsoenlijke lasagneschep aangetroffen.

De komst van het kookwarenhuis DOK zou voor een ommekeer in ons leven zorgen. Hier troffen we inderdaad diverse lasagnescheppen aan. Er hing een prijskaartje van minstens drie tientjes aan, maar dan had je wel een speciale designschep van roestvrij staal. Met het oog op zijn intensieve gebruik in ons huishouden is dat laatste aspect natuurlijk cruciaal, dus dat was zeer bemoedigend. Maar het formaat van de schep liet nog steeds te wensen over. Eerlijk gezegd was het ding weinig breder dan de spatel, die wel al in gebruik hadden.

Toch maar geen lasagneschep. Ik kookdroom nog even verder.

Vrouweneten

Vrouwen grijpen de macht als het om culinaire trends gaat, lees ik in het blad Delicious. Vrouwen zijn niet van groot en veel en vet, maar van licht en gezond en vers en biologisch. Dankzij vrouwen met hun verlangen naar smeuig warm voedsel is comfort food helemaal hot. En, ook een leuke: vrouwen hebben het toetje gepromoveerd van nagerecht tot hoofdschotel.

Groenten in hun meest pure vorm hebben dankzij vrouwen weer status gekregen. Allemaal mooi en aardig, maar hoe kan het dan dat vegetarisch eten in het gros van de restaurants nog steeds een ondergeschoven kindje vervult? De keuze aan vegetarische gerechten is doorgaans beperkt tot één of twee schotels. En bij toprestaurants ontkom je al helemaal niet aan een gerecht, waarin vis of vlees centraal staat.

Het punt is volgens mij dat vlees en vis toch belangrijke smaakmakers zijn, die zich moeilijk laten vervangen door andere eiwitrijke ingrediënten. Daar moeten vrouwen ook nog iets op verzinnen. Een smeuiige smaakmaker die een gerecht opnieuw pit geeft. De wilde kruidigheid van cacao, dat lijkt me wel wat.

Oergevoel

Wekelijks staat er een papieren zak voor onze voordeur met groenten en fruit. De kinderen vinden het enorm spannend om te kijken wat er deze keer in zit. Raapsteeltjes, prei, bietjes of toch weer broccoli? De groentetas is een wekelijkse belevenis.

"Dat doe je zeker voor de creativiteit", zei Jasper, toen ik net een abonnement op de groentetas genomen had. Dat klopt. Want niet alleen ben ik minstens zo nieuwsgierig als de kinderen, de helft van de lol van de biologische groentetas zit in het bedenken wat we er allemaal mee gaan doen. Zo verdwenen de raapsteeltjes samen met knoflook, olie en citroensap in een pakketje zilverfolie in de oven. Ik denk dat het appelleert aan een soort oergevoel. De jagers komen thuis met de geschoten dieren en de gevangen vissen, de vrouwen hebben bessen en wortels verzameld. En dan maar kijken wat voor eten je daarvan maakt.

Misschien vloeit uit datzelfde oergevoel ook het plezier voort, dat ik heb bij langzame bereidingswijzes. Bouillon trekken of kipkluifjes in een tandoori-yoghurtmarinade leggen, leveren heerlijke kookdromen op. Gisteravond heb ik witte bonen in het water gezet om ze te laten weken. De bonen hebben we afgelopen zomer in een Italiaanse supermarkt ingekocht en droegen toen al de belofte in zich van een heerlijke maaltijd.

Vanmorgen waren de bonen helemaal opgezwollen. Er zit ineens levenskracht in. Als ik ze een dag langer zou laten weken, komen er piepkleine worteltjes uit. Helaas is voor de bonen de droom snel afgelopen. Vanmiddag worden ze tot soep gekookt.

Witte bonensoep

Ingrediënten:

• 500 gram canellibonen
• 1 ui
• 3 preien
• 1 teen knoflook
• 4 bouillonblokken
• 1 winterwortel
• 3 stengels bleekselderij
• Italiaanse kruiden
• Rookworst

Bereiding:

Week de bonen 24 uur in koud water. Zet de bonen op het vuur met 2 liter water, de gesneden wortel, bleekselderij, knoflook en ui. Kook dit 1 uur op een laag vuur. Pureer het mengsel met de staafmixer. Voeg de prei toe en de bouillonblokken en kook de soep nog een kwartier. Voeg de kruiden toe (ik gebruikte een mengsel met gedroogde stukjes tomaat) en de schijfjes rookworst en roer de soep goed door. Eet de soep met Italiaanse croutons en ciabatta.

Wintervoedsel

Käseschnitte uit Zwitserland

We gaan niet op skivakantie. Geen ramp, want ik ben geen sneeuwfanaat. En voor de culinaire genoegens hoef je al helemaal niet naar de Alpen af te reizen. Aan de Zwitserse en Oostenrijkse keuken bewaar ik vooral herinneringen over teveel vette kaas en te grote lappen vlees. Met de Zwitserse Käseschnitte met een stukje augurk en schijfje ananas als groentegarnering als gedenkwaardig dieptepunt.

En toch betreur ik het dat we deze winter niet naar de Alpen gaan. De directe aanleiding is het kookboek Snow Food, dat Janneke Vreugdenhil vandaag in haar column in nrc next besprak. Want ik kreeg onmiddellijk wel veel zin in de kaasfondues, de Indische varianten op de Hollandse stamppotten en de ingenieuze variaties met gedroogd Alpenvlees en canard de confit. De après-ski-cocktail met échte sneeuw is natuurlijk ook geweldig.

Gelukkig vond ik wel het recept van Hotspot: Hollandse hutspot met Indonesische rendang. Mijn ultieme kookdroom voor deze winter. En nu maar hopen dat het hier in Nederland flink gaat sneeuwen.

Hotspot

Ingrediënten:

• Sukadelappen
• Boemboe voor rendang
• ui
• knoflook
• sereh
• komijnpoeder
• korianderzaad
• verse gember of gemberpoeder
• kokosmelk
• ketjap

Bereiding:

Fruit de boemboe en de ui. Voeg de knoflook in stukjes toe. Voeg het kleingesneden vlees toe en roer het vlees kort in de pan. Voeg wat water toe en de kokosmelk, zodat het vlees net onder staat. Voeg de overige kruiden toe en laat het vlees minstens anderhalf uur stoven. Maak het vlees op smaak met ketjap. Serveer met hutspot.

De heimweekeuken: worstenbroodjes

Filmmaker Heddy Honigmann heeft een nieuwe serie afleveringen gemaakt van haar tv-programma Liefde gaat door de maag. Mannen en vrouwen maken voor de camera een gerecht, dat herinneringen oproept aan een dierbaar persoon. De smaken en geuren helpen hen nog verder in hun herinneringen te duiken en zo komt vanzelf ook hun levensverhaal naar boven borrelen.

Ik had dit programma nog nooit eerder gezien, dus ik ben in het archief naar oude afleveringen gaan kijken. Ik stuitte meteen op de uitzending 'De Geur van Kerst', waarbij kokkin Carla Kentgens de worstenbroodjes van haar moeder bereidt. Haar moeder bakte deze broodjes altijd in enorme hoeveelheden, want familieleden waren er in het Katholieke Limburg in overvloed.

De worstenbroodjes werden vroeger bij Carla Kentgens uitsluitend gegeten op Kerstavond. De vrouwen mochten van meneer pastoor zelfs eerder de nachtmis verlaten om thuis de worstenbroodjes alvast op te warmen en de tafel gezellig te maken. Dat laatste detail herinner ik me niet, maar bij ons thuis aten we ook altijd worstenbroodjes als we op Kerstavond weer thuis kwamen uit de kerk. Maar ook iedere zondag vormden worstenbroodjes het vaste onderdeel van de lunch. Mijn moeder bakte ze eveneens zelf in grote hoeveelheden. Die gingen in keurige pakketjes van vier allemaal de diepvries in, zodat er altijd voor onverwachte gasten voldoende broodjes op voorraad waren.

Net als bij Carla thuis had ook mijn moeder een beduimeld stukje papier, waarop de ingrediënten van de worstenbroodjes genoteerd stonden. Ze heeft het briefje jarenlang bewaard in haar kookboek van de Huishoudschool van de Laan van Meerdervoort in Den Haag, waaruit ze op school had leren koken. Het briefje is inmiddels uit het boek verdwenen; ze zal het op een zeker moment wel uit haar hoofd geweten hebben. Op de website van het programma is het gelukkig hier terug te vinden.

De uitzending over de worstenbroodjes trof me, want Carla Kentgens maakt met buitengewoon veel liefde en zorg de broodjes klaar volgens het oude recept van haar moeder. Ze laat speciale grofgemalen worst bereiden door de slager, rijdt drie bakkers af voordat ze ergens gist kan kopen en voert de bereiding van het deeg met opperste zorgvuldigheid uit. Ze doet het uiteindelijk allemaal voor de geur, die tijdens het bakken uit de oven komt. Het is jammer dat een televisie geen geuren kan uitzenden voor de kijkers, zodat we mee kunnen genieten!

Verder lezen:
Trends vergaan, tradities blijven bestaan (over de waarde van familietradities)